Mnemotechniki

Zapominanie, rozkojarzenie zdarza się każdemu. Spowodowane jest często przemęczeniem lub osłabieniem nastroju. I nie ma w tym nic niepokojącego, jeśli stan obniżonej koncentracji trwa krótko. Jeśli trwa dłużej, potrafi być niezwykle uciążliwy. Nadmierny stres, zmęczenie, przepracowanie lub wprost przeciwnie - stagnacja, rutyna w życiu, przyczynia się do zmniejszenia psychofizycznej wydolności naszego organizmu. Warto wiedzieć, że sferę umysłową możemy stymulować. Jedną z wielu metod zapobiegania zaburzeniom pamięci, ale i zarazem najbardziej skuteczną, jest stosowanie mnemotechnik. Pod tą skomplikowaną nazwą (gr.mneme - pamięć) kryją się łatwe sposoby ułatwiające zapamiętanie, przechowywanie i przypominanie sobie informacji.

Zapominanie bowiem, to zbyt szybkie zanikanie śladu pamięciowego. Mnemotechniki to sprytne sposoby na utrzymanie go nawet na stałe. Ich opanowanie jest doskonałą zabawą, a regularne stosowanie ich w codziennym życiu poprawia funkcjonowanie naszego mózgu: przyspiesza szybkość myślenia, liczenia, poprawia zdolności językowe. tworzenie mnemotechnik angażuje do pracy (a przede wszystkim współpracy) obie półkule. Podczas gdy zapamiętywanie bez mnemotechnik odbywa się tylko w lewej półkuli. Mnemotechniki angażują nasze zmysły, pobudzają wyobraźnię. Są skarbem, dzięki któremu nasz mózg zaczyna pracować sprawniej, wydajniej i efektywniej. Zarówno pamięć, jak i zdolność koncentracji ulegają znacznej poprawie.

ZASADY TWORZENIA MNEMOTECHNIK

Mnemotechniki opierają się na tworzeniu skojarzeń między tym, co sobie wyobrazimy a tym, co chcemy zapamiętać. Opierając się na psychologicznych prawach zapamiętywania, w każde skojarzenie musimy wpleść własną osobę (wszak najlepiej zapamiętać coś, co bezpośrednio nas dotyczy). Skojarzenie musi być ciekawe, co za tym idzie bogate w ruch. Musi być także niezwykłe - zwykłe rzeczy, typu jedzenie, picie są wykonywane rutynowo, nie wzbudzają emocji niezbędnych do efektywnego zapamiętania. Jeśli mamy wyobrazić sobie rower, to niech on będzie ogromny albo z kwadratowymi kołami. Im bardziej niezwykłe i nieprawdopodobne skojarzenie, tym pewniejsze, że zostawi po sobie mocny ślad.

Stosowanie mnemotechnik wymaga od nas pewnej elastyczności i zmiany podejścia do procesu nauki. Nie możemy obawiać się absurdalności, dziwności czy śmieszności naszych skojarzeń. Takie obrazy zaciekawiają nas, a tym samym poprawiają koncentrację uwagi. Nudne, codzienne i „szare” informacje nasz umysł niechętnie przyswaja. Przełamanie procesów myślowych i zastąpienie starych zasad zapamiętywania nowymi, pozwoli na sprytne posługiwanie się tymi technikami. Do osiągnięcia sukcesu w tej dziedzinie konieczny jest systematyczny trening.

MNEMOTECHNIKA ŁAŃCUCH

Zanim opiszę daną technikę spróbuj zapamiętać listę wyrazów nie stosując mnemotechniki: drzewo, dom, kot, stół, zapałka, kubek, długopis, samochód, mucha, łopata, miska, kwiat, pies.

Metoda ŁAŃCUCHA polega na tworzeniu par skojarzeń i łączeniu ich w opowiadanie. Pozwala na zapamiętanie sporej ilości informacji, które z łatwością możemy sobie przypomnieć w każdej chwili i to we właściwej kolejności. Zaczynając tworzyć łańcuch angażujemy wyobraźnię. Musimy wyobrazić sobie to, co chcemy zapamiętać bardzo wyraźnie. Najlepiej zaangażować wszystkie zmysły (przypomnieć sobie zapach, smak, jaka dana rzecz jest w dotyku - w zależności od tego, co zapamiętujemy), wówczas wizualizacja będzie bardziej realna. Dzięki temu aktywujemy prawą półkulę mózgu. Następnie elementy musimy ze sobą połączyć w pary skojarzeniami. Zabawne skojarzenia utworzą nam dziwną historyjkę, którą na pewno zapamiętamy.

Wróćmy do naszej listy. Spróbuj ją teraz odtworzyć w pamięci. Udało się? Jeśli udało Ci się zapamiętać pięć do dziewięciu słów oznacza, że cechujesz się przeciętną pamięcią. Jeśli zapamiętałeś mniej, oznacza to, że mnemotechniki mogą Ci się bardzo przydać.

A teraz zapamiętajmy listę korzystając z ŁAŃCUCHA. Przeczytaj poniższy tekst, po każdym zdaniu wyobraź sobie dokładnie to, co przeczytałeś. Wyobraź sobie ogromne drzewo. Wspinasz się po nim na samą górę. Na szczycie drzewa znajduje się dom. Ten dom jest malowany przez kota. Nagle kot wspina się na stół i zaczyna na nim tańczyć. Podchodzisz bliżej i widzisz, że stół jest zrobiony z zapałek. Bierzesz jedną i chcąc ją odpalić pocierasz o swój ulubiony kubek. Ze środka kubka wypada kolorowy długopis, którym rysujesz samochód. Wsiadasz do tego samochodu i okazuje się, że kierowcą w nim jest wielka mucha, która bzyczy na cały głos. Nagle mucha wyjmuje łopatę i zaczyna nią kopać dołek w misce. W misce zasadzasz piękny, pachnący kwiat. Nagle do kwiatka podchodzi pies, zrywa go i nosi na głowie.

Spróbuj teraz bez czytania odtworzyć całą historię w głowie. Coś umknęło? Postaraj się jeszcze raz dokładnie wszystko sobie wyobrazić. Postaraj się przywołać historyjkę po godzinie.

Tą techniką możemy zapamiętywać listę zakupów, wydarzenia, które mają odbyć się (lub odbyły się) w odpowiedniej kolejności, listę spraw do załatwienia i inne istotne informacje. Warto codziennie tworzyć nową listę, bo regularny trening jest konieczny.

Łańcuch to jedna z wielu technik pamięciowych. Warto poznać resztę i zacząć stosować je na co dzień.

Karolina Odelska

Bibliografia

• Brzeskiewicz Z.; Superpamieć, COMES, Warszawa 1995

• Buzan T.; Pamięć na zawołanie, Ravi, Łódz 1997
• Dobrołowicz Witold, Jacek Gralewski (Praca zbiorowa).; Kreatywność nowe aspekty poznawcze

i praktyczne, Wszechnica Polska Szkoła Wyższa, Warszawa 2005

• Drapeau Ch.; Jak uczyć sie szybko i skutecznie, Klub dla Ciebie 2002

• Gozdek-Michaelis K.; Super możliwości twojego umysłu, COMES, Warszawa 1993

• Kalina, P. (1997). Mnemonika czyli sztuka kształcenia i wzmacniania pamięci. Warszawa: TKS.

• Lorayne H.; Sekrety superpamięci, Ravi, Łódz 1998

• Łukasiewicz M.; Sukces w szkole, Ośrodek Dosk. Umiejetności, Poznań 1999

• O’Brien D.; Sztuka zapamiętywania. Warszawa: Muza 2001